یکی از سوالاتی که در زمینه فرش بارها وبارها پرسیده می شود این است فرق بین فرش های دستباف، نیمه دستباف و ماشینی درچیست؟
آیا تفاوتی در کیفیت، دوام و قیمت بین این سه وجود دارد یا خیر ؟
بسیاری از مردم تصور می کنند چون فرش دستباف و نیمه دستباف، فرش های ساخت انسان هستند،پس باید یکی باشند. اما آنها مطلقا شبیه به هم نیستند و تفاوتهای عمده ای بین آنها دیده می شود .
فرش های دستباف دقیقا با دست تولید می شوند و از رشته های تکی پارچه و الیاف استفاده می شود . بافتن آنها در کل سال، براساس طراحی، اندازه و مهارت استادکار طول می کشد. این نوع واقعا فرش های دستباف هستند.
فرش های نیمه دستباف با استفاده از ماشین دوخت یا Tufting gun جهت ردیابی طرح بر روی حصیر ساخته می شوند. تکمیل این نوع فرش ممکن است یک روز یا بیشتر به طول بیانجامد .
نشانه های قابل توجهی بین سه مورد وجود دارند که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طراحی: در فرش های دستباف، طراحی بر روی عقب فرش، طراحی در جلوی آنرا منعکس می نماید. در فرش های نیمه دستباف، پشت فرش، خالی است.
- تفاوت در ماده: مواد استفاده شده برای بافت فرش باعث ایجاد اصلی ترین تفاوت در بین این سه نوع فرش می شوند. ماده نقش مهمی، نه تنها در تعیین قیمت و دوام، بلکه در ایجاد طراحی ایده آل نیز ایفا نماید.
- حاشیه : در فرش های دستباف، پارچه در حاشیه دوخته می شود و باعث می گردد تا فرش نمای زیباتری داشته باشد. در فرش های نیمه دستباف، حاشیه غالبا به صورت کوک دار یا چسبیده به عقب فرش متصل می شود.
فرش دستباف
درفرش دستباف معمولا از مواد طبیعی مانند کتان، ابریشم، پشم، چتایی و … برای بافت فرش های دستباف استفاده می کنند. پشم به مراتب مرسوم ترین ماده ای است که در تولید این فرش ها مورد استفاده قرار می گیرد. هرچند این موضوع معمول نیست، اما بعضی به ترکیب مواد متفاوت برای ساخت یک فرش دستباف نیز اقدام می نمایند.
فرش های دستباف بر روی دار بافندگی تخصصی، ایجاد شده و توسط دست گره زده می شوند. ساخت فرش های دستباف، هنر بسیار کهنی بوده و تأثیرگذاری زیادی به همراه دارد.
فرش های دستباف پشمی به نام فرش های شرقی یا خاورزمین هم شناخته می شوند و غالبا ابزاری برای کلکسیون دارها هستند. کیفیت این فرش ها، وابسته به عوامل متعددی از قبیل تعداد گره، رنگ های مورد استفاده و کیفیت نخ است. معمولا فرش های دستباف گران تر هستند، اما طول عمر این فرش ها، بیشتر بوده و ارزش بیشتری برای صرف پول دارند.
فرش های بافت مسطح یا بافت دستی
نوع دیگری از فرش دستباف ، فرش با بافت مسطح است . این فرش ها به صورت الگوی بافت مسطح، تولید می شوند. گلیم و منجوق دوزی، فرش هایی با بافت مسطح هستند. با این نوع بافت، فرش ها قابل حمل بوده و می توان آنها را در هر مکانی استفاده کرد و زیبایی خاصی به فرش داده است.
فرش نیمه دستباف
این نوع از فرش ها که به صورت دست ساز که با استفاده از دوک ریلی تولید می شود که پرز را به درون شالوده پارچه وارد می نماید تا یک حلقه از پرز ایجاد شود. اگر حلقه پرز دارای برش باشد، آن وقت یک پرز برشی در آن ایجاد می شود و اگر فرش دارای حلقه پرز برشی نباشد، این مدل را فرش دست قلابی می گویند.
این فرش ها، نمای دستباف دارند، اما هزینه آنها کمتر است؛ چون از سرعت ماشین برای پردازش خودکار استفاده می شود.مثلا بافتن فرش دستباف ممکن است ماه ها طول بکشد و این زمان به کیفیت آن بستگی دارد . در حالی که بافت فرش ای به همین اندازه با روش نیمه دستباف، فقط یک روز طول می کشد.
فرش ماشینی
در فرش های ماشینی بیشتر از مواد مصنوعی مانند پلی استر، نایلون و پلی پروپیلن برای تولید فرش استفاده می شود . اگرچه امروزه نیز به اندک از پشم، ابریشم و کتان برای تولید فرش های ماشینی استفاده می شود.
از نظر اقتصادی فرش های ماشینی به نسبت فرش های دستباف، گزینه های ارزان تری هستند که معمولا طول عمر کمتری نسبت به فرش دستباف دارند .
فرش های ماشینی توسط ماشین آلات بافندگی تولید می شوند که توسط رایانه کنترل می شود. فرش های ماشینی، به سرعت ساخته شده و با موادی از قبیل پشم و الیاف مصنوعی مانند پلی پروپیلن، نایلون، پلی استر، آکریلیک و ابریشم تولید می گردند.
در ادامه به تفاوت های میان این سه نوع فرش خواهیم پرداخت….
با تشکر
